Leerlijnen

Leerlijnen zijn een goede beschrijving van de leerroute die leerlingen moeten nemen om een bepaald doel te bereiken. Je hebt leerlijnen in alle soorten en maten; voor peuters, kinderen in speciaal onderwijs, kinderen in het basisonderwijs en voor het voortgezet speciaal onderwijs. Deze leerlijnen zijn ondersteunend. Daarmee wordt bedoeld dat ze niet schrijven wat er allemaal gedaan moet worden, maar helpen ze vooral bij het plannen van leerinhoud en doelen, en worden de ontwikkelingen van de leerlingen geregistreerd. De leerlijnen zijn er om de leerlingen te ondersteunen op een bepaald niveau.

Leerlijnen in het basisonderwijs

Voor het Nederlandse basisonderwijs worden leerlijnen gebruikt als richtlijnen voor het onderwijsprogramma. Tijdens de basisschooltijd hebben leerlingen bepaalde leerdoelen die per jaar bereikt moeten worden en met de leerlijnen wordt dit gestructureerd overzichtelijk gehouden. Er wordt een onderscheid gemaakt per leerjaar en per vakgebied. In het basisonderwijs in Nederland worden vaak de volgende algemene leerlijnen gevolgd:

Leerlijn in taal en lezen

De leerlijn in taalontwikkeling in het basisonderwijs is opgebouwd uit verschillende fasen en doelen die leerlingen gedurende hun schoolloopbaan moeten bereiken. Zo worden in de eerste groepen van de basisschool vooral mondelinge taalvaardigheden ontwikkeld. De leerlingen nemen deel aan gesprekken en luisteren naar elkaar. Er wordt al een klein begin gemaakt aan geletterdheid. Zo wordt er al kennisgemaakt met letters en klanken. De groepen daarna worden vooral ontwikkeld op punten als technisch lezen, begrijpend lezen en schrijfvaardigheid. In de laatste paar groepen wordt er ook nog dieper ingegaan op het gebied van woordenschat.

Overige leerlijnen

Rekenen en wiskunde: Alles met getallen en bewerkingen wordt behandeld zoals: Begrip van getallen, optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen, etc. Metend rekenen wordt ook behandeld. Met name het gebruik van maten en gewichten.
Oriëntatie op jezelf en de wereld: Leerlingen krijgen vakken als natuur en techniek, geschiedenis en aardrijkskunde. Hierbij krijgen ze informatie over bepaalde ontwikkelingen in de wereld en inzichten in de wereld en de omgeving.
Kunstzinnige oriëntatie: Zo wordt je creatieve expressie geuit met beeldende vormingen, muziek, drama en dans.
Bewegingsonderwijs: Gymnastiek wordt gedaan om zo motorische vaardigheden te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat je gezondheid goed blijft.
Sociaal-emotionele ontwikkeling: Er wordt kennis van democratische waarden toegelicht en sociale vaardigheden worden behandeld, zoals het omgaan met anderen.
Engels: De eerste stappen van de Engelse taal worden geïntroduceerd.

In Nederland wordt er vaak gelet op de kerndoelen die kinderen moeten weten en kunnen aan het einde van hun basisschoolperiode. Basisscholen hebben echter de vrijheid hoe ze dit willen invullen. De leerkrachten gebruiken bepaalde lesmethoden en leerlijnen om deze doelen te bereiken, waarbij per individuele leerling anders wordt omgegaan op basis van het niveau van de leerling.

Doorlopende leerlijn

Er wordt ook wel eens gesproken van een doorlopende leerlijn. Dit is een leerlijn waarbij het onderwijs naadloos op elkaar aansluit, van de ene leerperiode naar de andere. Dit betekent dus dat een leerling zijn kennis en vaardigheden stap voor stap kan verbeteren door de gehele schoolperiode heen en dat alles op elkaar aangesloten is. Je kan deze doorlopende leerlijn in meerdere fasen van een schoolcarrière hebben. Denk aan de basisschoolperiode naar het voortgezet onderwijs. Het is van belang dat je genoeg kennis hebt opgedaan op de basisschool en dat je met die kennis weer door kunt gaan op het voortgezet onderwijs.

Een doorlopende leerlijn kan helpen aan een betere aansluiting op het onderwijs en op de mogelijkheden en behoefte van leerlingen. Leerlingen houden niet van onnodige herhaling van stof die al bekend is, dus is het doorlopend waardoor het ideaal is om zo verder te bouwen op wat ze al weten en kunnen. De leerlingen kunnen op deze manier goed ontwikkelen en ervaren hiermee een soepelere overgang tussen bepaalde onderwijs fasen.

Leerlijnen belangrijk voor ontwikkeling

Het gebruik van leerlijnen blijkt dus erg handig en belangrijk te zijn. Er kunnen verschillende leerlijnen gebruikt worden per leeftijd of niveau van de leerling en het stuurt diegene goed aan. Door middel van een doorlopende leerlijn is het makkelijk voor een leerling verder te leren als je gaat overstappen van bijvoorbeeld de basisschool naar de middelbare school of van het overstappen naar een hogere klas.